(၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ြပည်ေထာင်စုလွှတ်ေတာ်ဥပေဒအမှတ် ။)
၁၃၇၄ ခုနှစ် --- လ --- ရက်
(၂၀၁၂ ခုနှစ် --- လ --- ရက်)
ြပည်ေထာင်စုလွှတ်ေတာ်သည် ဤဥပေဒကို ြပဋ္ဌာန်းလိုက်သည်။
အခန်း(၁)
အမည်နှင့် အဓိပ္ပာယ်ေဖာ်ြပချက်
၁။ ဤဥပေဒကို တရားရံုးများမထီမဲ့ြမင််ြပုမှုဥပေဒဟု ေခါ်တွင်ေ စရမည်။
၂။ ဤဥပေဒတွင်ပါရှိေသာ ေအာက်ပါစကားရပ်များသည် ေဖာ်ြပပါအတိုင်း
အဓိပ္ပာယ်သက်ေရာက်ေစရမည်-
( က ) ''တရားရံုးကို မထီမဲ့ြမင််ြပုမှု'' ဆိုသည်မှာ တရားမဆိုင်ရာ မထီမဲ့ြမင်ြပုမှုနှင့် ြပစ်မှုဆိုင်ရာမထီမဲ့ြမင်ြပုမှုကို ဆိုသည်။
( ခ ) ''တရားမဆိုင်ရာမထီမဲ့ြမင်ြပုမှု' ဆိုသည်မှာ တရားရံုးတစ်ရံုးကချမှတ်ေသာစီရင်ချက်၊ ဒီကရီ၊ အမိန့်၊ ညွှန်ြကားချက် သို့မဟုတ် ထုတ်ဆင့်ေသာဆင့်စာကို တမင်သက်သက် မလိုက်နာြခင်းကိုဆိုသည်။
( ဂ ) '' ြပစ်မှုဆိုင်ရာ မထီမီမဲ့ြမင််ြပုမှု'' ဆို သည်မှာ -
( ၁ ) တရားရံုး၏ အခွင့်အာဏာကို ေသးသိမ်ေစရန် သို့မဟုတ် ေသးသိမ်ြခင်းြဖစ်တန်ေစရန် ေသာ်လည်းေကာင်း၊
( ၂ ) တရားစီရင်ေသာ မှုခင်းကိစ္စတွင် ေြဖာင့်မှန်စွာ ေဆာင်ရွက်မှုကို ထိခိုက်ေစရန် သို့မဟုတ် စွက်ဖက်ရန် သို့မဟုတ် စွက်ဖက်ြခင်း ြဖစ်တန်ေစရန်ေသာ်လည်းေကာင်း၊
( ၃ ) တရားစီရင်ြခင်းကို အြခားအြပုအမူတစ်ရပ်ရပ်ြဖင့် စွက်ဖက်ရန် သို့မဟုတ် စွက်ဖက်ြခင်းြဖစ်တန်ေစရန် သို့မဟုတ် ေနှာင့်ယှက်ရန် သို့မဟုတ် ေနှာင့်ယှက်ြခင်းြဖစ်တန်ေစရန်ေသာ်လည်းေကာင်းအေြကာင်းအရာတစ်ရပ်ရပ်ကိုနှုတ်ြဖင့်ြဖစ်ေစ၊ စာအေရးအသားြဖင့်ြဖစ်ေစ၊ အမှတ်သေကင်္တြဖင့်ြဖစ်ေစ၊ ထင်ရှားေသာ ပံုသဏ္ဌာန်ြဖင့်ြဖစ်ေစ၊ အြခားနည်းြဖင့်ြဖစ်ေစ ထုတ်ေဖာ်ေြကညာြခင်း သို့မဟုတ် သတင်းအြဖစ် ေရးသားေဖာ်ြပြခင်း သို့မဟုတ် ပံုနှိပ်ထုတ်ေဝြခင်းကိုဆိုသည်။
( ဃ ) ''တရားလွှတ်ေတာ်'် ' ဆိုသည်မှာ တိုင်းေဒသြကီးတရားလွှတ်ေတာ် သို့မဟုတ် ြပည်နယ်တရားလွှတ်ေတာ်ကို ဆိုသည်။
အခန်း (၂)
စီရင်ပိုင်ခွင့်နှင့် အေရးယူပိုင်ခွင့်
၃။ တရားလွှတ်ေတာ်သည် ြပည်ေထာင်စုတရားလွှတ်ေတာ်ချုပ်ကိုြဖစ်ေစ၊ မိမိရံုးကိုြဖစ်ေစ၊ မိမိလက်ေအာက်ခံတရားရံုး တစ်ရံုးကိုြဖစ်ေစ မထီမဲ့ြမင်ြပုမှုအား ဤဥပေဒအရစစ်ေဆးစီရင်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
၄။ တရားလွှတ်ေတာ်သည် ြပည်ေထာင်စုတရားလွှတ်ေတာ်ချုပ်မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦး၏ ေလျှာက်ထားချက်အရ ြပည်ေထာင်စုတရားလွှတ်ေတာ်ချုပ်ကို မထီမဲ့ြမင်ြပုမှုအား အေရးယူပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
၅။ တရားလွှတ်ေတာ်သည်-
( က ) မိမိသေဘာအေလျာက်ြဖစ်ေစ၊
( ခ ) တိုင်းေဒသြကီး သို့မဟုတ် ြပည်နယ်ဥပေဒချုပ်၏ေလျှာက်ထားချက်အရြဖစ်ေစ၊
( ဂ ) နစ်နာသူအမှုသည်တစ်ဦး၏ ေလျှာက်ထားချက်အရြဖစ်ေစ၊
( ဃ ) အြခားနည်းအရြဖစ်ေစမိမိရံုးနှင့် မိမိလက်ေအာက်ခံတရားရံုးတစ်ရံုးကို မထီမဲ့ြမင်ြပုမှုအား အေရးယူပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ သို့ရာတွင် လက်ေအာက်ခံတရားရံုး တစ်ရံုးအေပါ်ကျူးလွန်ေြကာင်း စွပ်စွဲထားသည့် မထီမဲ့ြမင်ြပုမှုမှာ ြပစ်မှုဆိုင်ရာဥပေဒအရ ြပစ်ဒဏ်ချမှတ်နိုင်ေသာ မထီမဲ့ြမင်ြပုမှုြ ဖစ်ပါက ယင်းြပစ်မှုကို အေရးယူခွင့် မရှိေစရ။
၆။
( က ) တရားမဆိုင်ရာမထီမဲ့ြမင်ြပုမှုကို တရားမအေထွေထွမှု ဖွင့်လှစ်ေဆာင်ရွက်ရမည်။
( ခ ) ြပစ်မှုဆိုင်ရာ မထီမဲ့ြမင်ြပုမှုကို ြပစ်မှုဆိုင်ရာအေထွေထွမှု ဖွင့်လှစ်ေဆာင်ရွက်ရမည်။
အခန်း(၃)
ကင်းလွတ်ချက်များ
၇။ ေဆာင်ရွက်ဆဲ တရားစီရင်ေသာမှုခင်းတစ်ရပ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ တရားမျှတြပီး မှန်ကန်တိကျေသာ အေြကာင်းအရာတစ်ရပ်ရပ်ကို နှုတ်ြဖင့်ြဖစ်ေစ၊ စာအေရးအသားြဖင့် ြဖစ်ေစ၊ အမှတ်သေကင်္တြဖင့် ြဖစ်ေစ၊ ထင်ရှားေသာ ပံုသဏ္ဌာန်ြဖင့်ြဖစ်ေစ၊ အြခားနည်းြဖင့်ြဖစ်ေစ ထုတ်ေဖာ်ေြကညာြခင်း သို့မဟုတ် သတင်းအြဖစ်ေရးသားေဖာ်ြပြခင်းသို့မဟုတ် ပံုနှိပ်ထုတ်ေဝြခင်းသည် တရားရံုးကို မထီမဲ့ြမင်ြပုမှု မေြမာက်ေစရ။
၈။ စစ်ေဆးြကားနာ၍ အြပီးသတ်အမိန့်ချမှတ်ထားြပီးြဖစ်သည့် တရားစီရင်ေသာ မှုခင်းတစ်ရပ်၏ အရည်အေသွးအေပါ် မျှတစွာသံုးသပ်ချက် သို့မဟုတ် ေဝဖန်ချက်ကိုပံုနှိပ်ထုတ်ေဝြခင်းသည် တရားရံုးကို မထီမဲ့ြမင်ြပုမှု မေြမာက်ေစရ။
၉။ ဤဥပေဒတွင် မည်သို့ပါရှိေစကာမူ ေအာက်ေဖာ်ြပပါ အေြကာင်းအရာများမှ အပ အများြပည်သူဝင်ေရာက်ြခင်းကို ကန့်သတ်ထားေသာ သီးသန့်ရံုးခန်း၌ ေဆာင်ရွက်သည့် တရားစီရင်ေသာ မှုခင်းတစ်ရပ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ တရားမျှတြပီး မှန်ကန်တိကျ ေသာအစီရင်ခံစာကို ပံုနှိပ်ထုတ်ေဝြခင်းသည် တရားရံုးကိုမထီမဲ့ြမင်ြပုမှု မေြမာက်ေစရ-
( က ) တည်ဆဲဥပေဒတစ်ရပ်ရပ်ပါ ြပဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် ဆန့်ကျင်၍ ပံုနှိပ်ထုတ်ေဝြခင်း၊
( ခ ) အများြပည်သူဆိုင်ရာမူဝါဒအရြဖစ်ေစ၊ အပ်နှင်းထားေသာ အခွင့်အာဏာများကို ကျင့်သံုး၍ြဖစ်ေစ တရားရံုးက အတိအလင်း တားြမစ်ပိတ်ပင်ထားသည့် တရားစီရင်ေသာမှုခင်းတစ်ရပ်၏ သတင်းအချက်အလက်များနှင့် သရုပ်ေဖာ်ြပချက်များကို ပံုနှိပ်ထုတ်ေဝြခင်း၊
( ဂ ) တရားစီရင်ေသာမှုခင်းတစ်ရပ်တွင် အြငင်းပွားလျက်ရှိေသာ လျှို့ဝှက်ထားရမည့် လုပ်ငန်းစဉ်၊ စူးစမ်းရှာေဖွေတွ့ရှိချက် သို့မဟုတ် တီထွင်မှုစသည်တို့နှင့်စပ်လျဉ်းသည့် သတင်းအချက်အလက်များကို ပံုနှိပ်ထုတ်ေဝြခင်း။
အခန်း(၄)
ြပစ်မှုနှင့် ြပစ်ဒဏ်များ
၁၀။ မည်သူမဆို တရားရံုးတစ်ရံုးကို ြပစ်မှုဆိုင်ရာမထီမဲ့ြမင်ြပုမှု ကျူးလွန်ေြကာင်းြပစ်မှုထင်ရှား စီရင်ြခင်းခံရလျှင် ထိုသူအား ၆ လထက်မပိုေသာ အလုပ်မဲ့ေထာင်ဒဏ်ြဖစ်ေစ၊ကျပ်တစ်သိန်းထက်မပိုေသာ ေငွဒဏ်ြဖစ်ေစ၊ဒဏ်နှစ်ရပ်လံုးြဖစ်ေစချမှတ်ရမည်။ သို့ရာတွင် ေကျနပ်ေလာက်ေအာင် ဝန်ချေတာင်းပန်လျှင် တရားရံုးက စွပ်စွဲခံရသူကို အြပစ်မှ လွှတ်နိုင်သည် သို့မဟုတ် ြပစ်ဒဏ်မှ လွတ်ြငိမ်းချမ်းသာခွင့်ြပုနိုင်သည်။
၁၁။ မည်သူမဆို တရားရံုးတစ်ရံုးကို တရားမဆိုင်ရာမထီမဲ့ြမင်ြပုမှု ကျူးလွန်ေြကာင်းြပစ်မှုထင်ရှား စီရင်ြခင်းခံရလျှင် ထိုသူအား ၆ လထက်မပိုေသာ တရားမ ေထာင်ဒဏ်ြဖစ်ေစ၊ ကျပ်တစ်သိန်းထက် မပိုေသာ ေငွဒဏ်ြဖစ်ေစ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လံုး ြဖစ်ေစချမှတ်ရမည်။
သို့ရာတွင် ေကျနပ်ေလာက်ေအာင် ဝန်ချေတာင်းပန်လျှင် တရားရံုးက စွပ်စွဲခံရသူကို အြပစ်မှလွှတ်နိုင်သည် သို့မဟုတ် ြပစ်ဒဏ်မှ လွတ်ြငိမ်းချမ်းသာခွင့်ြပုနိုင်သည်။
အခန်း(၅)
အယူခံဝင်ခွင့်
၁၂။ တရားရံုးကို မထီမဲ့ြမင်ြပုမှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တရားလွှတ်ေတာ်က ချမှတ်သည့်အမိန့် သို့မဟုတ် ဆံုးြဖတ်ချက်ကို မေကျနပ်ပါက ြပည်ေထာင်စုတရား လွှတ်ေတာ်ချုပ်သို့ အယူခံဝင်ခွင့်ရှိသည်။
အခန်း(၆)
အေထွေထွ
၁၃။ တရားရံုးကို မထီမဲ့ြမင်ြပုမှုကို ကျူးလွန်ခဲ့သည်ဟု အဆိုရှိေသာေန့မှစ၍ တစ်နှစ်အတွင်း အမှုကိုစွဲဆိုရမည်။ သတ်မှတ်ထားေသာ ကာလထက်ေကျာ်လွန်ပါက မည်သည့်တရားလွှတ်ေတာ်ကမျှ အဆိုပါအမှုကို အေရးယူေဆာင်ရွက်ြခင်း မြပုရ။
၁၄။ ြပည်ေထာင်စုတရားလွှတ်ေတာ်ချုပ်သည် လိုအပ်ေသာ နည်းဥပေဒများ၊ အမိန့်၊ညွှန်ြကားချက်နှင့် လုပ်ထံုးလုပ်နည်းများကို ထုတ်ြပန်နိုင်သည်။
၁၅။ The Contempt of Courts Act, 1926 ကို ဤဥပေဒြဖင့် ရုပ်သိမ်းလိုက်သည်။
